Чаму ў Беларусі заблакавалі «Жывы журнал», сэрвіс, які стаяў у вытокаў беларускага блогінгу
Беларускія ўлады няголасна заблакавалі сэрвіс «Жывы журнал» (LiveJournal inc). Пляцоўка стаяла калісьці ў вытокаў беларускага блогінгу, але пік яе папулярнасці даўно мінуў. Акрамя таго, з 2016 года гэта расійскі сэрвіс, інфармацыя якога размяшчаецца на серверах у сяброўскай для рэжыму Аляксандра Лукашэнкі краіне.
Пік папулярнасці «Жывога журнала» ў Беларусі, «утульная жэжэшачка»
«Жывы журнал» быў створаны ў ЗША ў 1999 годзе, у пачатку 2000-х гадоў стаў даволі папулярным у Беларусі.
Па сутнасці, сэрвіс прадастаўляў магчымасць весці асабісты дзённік, але з’явіліся і супольнасці (адна з самых папулярных суполак Minsk_by, якая цяпер фактычна не абнаўляецца). У ЖЖ былі прадстаўленыя і беларускія СМІ, напрыклад, «Радыё Свабода».
За атмасферу карыстальнікі называлі пляцоўку «утульнай жэжэшачкай». У 2008 годзе, калі папулярнасць «журнала» пачала ўжо спадаць, паспелі правесці першую сустрэчу блогераў і выдаць адмысловыя пасведчанні.
На папулярнасць пляцоўкі ў беларускіх карыстальнікаў указвала і тое, што ўлады адчувалі яе небяспеку і блакавалі як асобныя блогі, так і сэрвіс цалкам перад прэзідэнцкімі выбарамі. Апошні такі выпадак быў у 2010 годзе. Але тым не менш, у ЖЖ актыўна асвятляліся спачатку самі выбары, а пасля – поствыбарная салідарнасць.
Заняпад пляцоўкі
Але ўжо больш за 10 год «Жывы журнал» больш не карыстаецца папулярнасцю. Прычынаў гэтаму шмат.
Па-першае, ён састарэў і саступіў новым больш моцным канкурэнтам (напрыклад, сацыяльным сеткам, палітычна актыўныя карыстальнікі ў асноўным знайшлі сябе ў «Фэйсбуку»). Па-другое, сама платформа тэхнічна не адпавядала патрабаванням, часцяком сайт быў недаступны.
І нарэшце, важным фактарам для часткі карыстальнікаў стала тое, што паступова «Жывы журнал» патрапіў пад кантроль расійскага бізнесу: з 2006 года яго кірылічная частка (у тым ліку беларуская, канечне), а пасля і ўвесь ЖЖ.
З 2016 года звесткі карыстальнікаў захоўваюцца ў Расіі.
Чаму пляцоўку заблакавалі
«Жывы журнал» заблакавалі негалосна, у адмысловых спісах згадак пра гэта няма, але жыхарам Беларусі ён недасяжны. Выйсце з сітуацыі стандартнае – VPN.
На пляцоўцы карыстальнікаў з Беларусі цяпер няшмат, але некаторыя асабістыя блогі нечакана абнаўляюцца. У кагосьці стала, у кагосьці часамі.
«Сёння я выкарыстоўваю блог як творчы архіў і дзённік 2004–2013 гадоў. Наколькі я разумею, ЖЖ мы не страцілі – ён проста не адчыняецца без VPN. Хаця гэта архіў маляўнічага дзесяцігоддзя. Не выключаю, што калі-небудзь увесь гэты масіў могуць проста грымнуць. Таму парада: усё каштоўнае лепш забэкапіць», – распавяла CityDog адна з актуальных карыстальніцаў сэрвісу.
Зразумела, што падобная пазіцыя няблізкая для прадстаўнікоў улады. Але крыніца выдання таксама кажа: «Для Беларусі ЖЖ быў выхлапам крэатыву, таму што ў пачатку 2000-х пазачынялі часопісы або аддалі іх ідэолагам, публікавацца прыстойнаму чалавеку не было дзе».
Відавочна, што адна з магчымых прычынаў менавіта ў гэтым – існаванні архіва, лічбавага помніка эпохі. Другая, не выключана, у існаванні малавядомай і вузкай супольнасці, якая падалася небяспечнай.
Улады цяпер шырока абвяшчаюць экстрэмізмам інфармацыю з мэтай не толькі пакараць за яе распаўсюд, але і паспрабаваць сцерці памяць пра само існаванне падзеяў і людзей.